بيماري ويروسي ديستمپر

ويروس عامل بيماري ديستمپر يك ويروس RNA تك رشته اي از خانواده پاراميكسوويروس ها است.

بيشترين سگ‌هايي كه در معرض بيماري ديستمپر قرار دارن، توله سگ‌هاي واكسينه نشده و سگ‌هاي بالغ غيرايمن و با ايمني ضعيف نسبت به اين ويروس هستن.

ويروس ديستمپر در سگ يك بيماري تنفسي ويروسي است كه مي‌تواند موجب آسيب مغزي شود. خوشبختانه بسياري از حيوانات خانگي واكسينه شده مبتلا به اين ويروس به طور جدي بيمار نمي‌شوند، اما زماني كه بيمار مي‌شوند، حدود نيمي از آن‌ها مي‌ميرند.

ويروس ديستمپر مي‌تواند  منجر به مرگ حتمي سگ‌هايي شود كه تحت درمان و مراقبت‌هاي پزشكي به موقع قرار نمي‌گيرند.

سگ‌هايي كه اثرات شديدتري از ويروس را تجربه مي‌كنند، عموما با آسيب‌هاي  مغزي و عصبي پايدار زندگي مي‌كنند و يا از تشنج و ساير اختلالات عصبي رنج مي‌برند.

ويروس ديستمپر در سراسر شمال امريكا، اروپا و استراليا شايع است. ديستمپر در اين كشورها يكي از علل اصلي مرگ در سگ‌ها است.

راه هاي انتقال ويروس ديستمپر

ويروس ديستمپر از طريق هوا و تماس مستقيم و يا غير مستقيم (ظرف آب و غذاي مشترك، لباس، جاي خواب، ملافه، كفش، فرش، و….) با حيوان آلوده، به سرعت منتقل مي‌شود.

مادران باردار قادر به انتشار ويروس از طريق جفت مي‌باشند. بنابراين مادران بايد قبل از بارداري واكسينه شوند و همچنين بايد در مقابل بقيه ويروس‌ها نيز واكسينه شوند.

سگ‌هاي مشكوك به داشتن ويروس ديستمپر بايد تا زماني كه كاملا بهبود پيدا كنند، ايزوله شوند.

ويروس در بيشتر موارد از ترشحات تنفسي مانند چشم و بيني و نيز قطره‌هاي سرفه گسترش مي‌يابد. با اين حال، تمام ترشحات از جمله استفراغ، مدفوع و ادرار مي‌توانند حامل ويروس باشند.

سگ‌هاي بهبود يافته از بيماري تا ۴ ماه بعد از بهبودي قابليت انتقال ويروس را دارند.

در ابتدا اين ويروس به لوزه‌ها و گره‌هاي لنفاوي سگ حمله مي كند و در حدود يك سيكل يك هفته اي ويروس‌ها دوباره در بدن سگ توليد مي‌شوند. سپس اين ويروس به دستگاه تنفسي، دستگاه تناسلي، دستگاه گوارش و سيستم عصبي مركزي، اپيتليوم تخمدان و اعصاب بينايي سگ حمله مي‌كند.

علائم

اولين علامت ابتلا به ويروس ديستمپر در سگ معمولا مربوط به  ترشحات چشم، تب، از دست دادن اشتها و آبريزش بيني است. اغلب سگ‌ها حدود 3 تا 6 روز پس از ابتلا به ويروس تب مي‌كنند، اما نشانه هاي اوليه به شدت بيماري بستگي دارد واينكه چگونه بيمار به آن واكنش نشان مي‌دهد.

• تب
• آبريزش بيني
• ترشحات چشم
• بي حالي
• بي اشتهايي
• سرفه
• ذات الريه
• استفراغ
• اسهال
• التهاب مغز و نخاع
• آماس پوستي (به ندرت)
• تخريب گلبولهاي سفيد (لنفوپني)
• مشكلات چشم
• سخت شدن پنجه پا
• ميناي دندان غير معمول

اگر يك سگ آلوده به ويروس ديستمپر در مرحله حاد بيماري قرار گيرد، ممكن است همچنين هيپركراتوز پاشنه پا را داشته باشد كه به نام مستعار “بيماري پد پا” ناميده شود. اين علائم باعث ضخيم و سفت شدن پاشنه پا و ناراحت بودن آن مي‌شود.

در ادامه بيماري شامل علائم:

• نوسان سر
• چرخش
• فلج كامل و يا ناقص
• رعشه
• نيستاگموس (حركات چشم تكراري)
• تكان خوردن و‌لرزش عضلات
• تحرك با افزايش بزاق و حركات جويدن
• تشنج
• رخوت،فلجي،رعشه و لرزه
• پرشهاي عضلاني متناوب (تشنج ماهيچه اي)
• تغيير رفتار
• درد گردن
• مرگ

سيستم ايمني حدود نيمي از سگ‌هايي كه آلوده شده اند، به سرعت به عفونت واكنش نشان مي دهد به همين دليل به نظر نمي‌رسد بيمار باشند.

برخي از سگ‌ها چند روزي بي‌حال خواهند بود.

نيمي ديگر از سگ‌هاي آلوده به ويروس ديستمپر علائم ذكر شده را بروز مي‌دهند. در ميان سگ‌هايي كه داراي علائم هستند، حدود نيمي از آن‌ها خواهند مرد، مگر اينكه مراقبت‌هاي پزشكي دريافت كنند.

در سگ‌ها يا حيوانات با سيستم ايمني ضعيف، ممكن است دو تا پنج هفته بعد از عفونت اوليه مرگ رخ بدهد.

زماني كه سگ‌ها قبل از شكل گرفتن دندان‌هاي بالغ به ويروس ديستمپر مبتلا شوند، رشد دندان‌هاي دائمي كه ضعيف و ناقص هستند شروع مي شود زيرا ميناي دندان شكل نمي گيرد.

دوره ي كمون

۱تا ۶ هفته در اكثر موارد و بروز بيشتر علائم در عرض ۱ تا ۴ هفته است.

پيشگيري از ديستمپر

واكسيناسيون توسط دامپزشك.

واكسن چندگانه يا چندظرفيتي.

بهترين روش پيشگيري از بيماري ويروس ديستمپر واكسيناسيون  است.

با واكسن ويروس زنده، يك فرم ضعيف از ويروس براي تحريك سلول‌هاي سفيد خون به ساختن آنتي بادي براي مبارزه با عفونت به سگ تزريق مي‌شود.

واكسن كشته شده ايمن‌تر است، اما 20 تا 30 درصد از سگ‌هاي واكسينه شده با ويروس كشته شده، پاسخ ايمني قوي در برابر ويروس ديستمپر بروز نمي‌دهند.

آغوز اولين 12-24 ساعت شير مادر است كه آنتي بادي‌هاي محافظتي در آن بالا است. اگر آنتي بادي هاي آغوز هنوز درون جريان خون توله سگ گردش كنند، واكسن بلافاصله خنثي مي شود، بنابراين سلول هاي توله سگ ياد نمي‌گيرند چگونه با اين عفونت مبارزه كنند.

پيشگيري از ويروس ديستمپر به همان اندازه كه نياز به واكسن دارد نياز به يك شيوه زندگي سالم نيز دارد. تغذيه خوب با غذاي با كيفيت بالا، خواب آرام در يك تخت خوب براي حيوان خانگي ، زمان براي بازي با اسباب بازي‌هاي سگ و مكمل‌هاي سالم همه به ايجاد يك شيوه زندگي سالم براي سگ شما كمك مي‌كند.

تشخيص

دامپزشك بايد به اين موارد توجه كند:

• نشانه‌ها
• سابقه واكسيناسيون
• محيط زندگي

و همچنين بايد تست هاي زير را نيز انجام بدهد :

• شمارش كامل سلول هاي خوني (CBC)
• نمونه برداري
• اشعه ايكس

پيدا كردن اين كه گلبول‌هاي سفيد خون بسيار پايين است (لنفوپني) يكي از راه‌هاي تشخيص اين بيماري است، اما لنفوپني در عفونت پاروويروس نيز اتفاق مي‌افتد.

دامپزشك شما مي‌تواند آزمايش‌هاي خون خاصي انجام دهد و همچنين آزمايش سلول‌هاي مثانه ، مغز و پلك مي‌توانند به تشخيص ابتلا به ويروس ديستمپر كمك كنند.

حتي زماني كه اين ويروس وجود دارد، اغلب اوقات با اين روش‌ها پيدا نمي‌شود. روش معمولي كه براي تشخيص بيماري استفاده مي‌شود، شواهدي مبني بر اين است كه گلبول‌هاي سفيد خون آنتي‌بادي‌هاي خاص توليد مي‌كنند و برعليه آن‌ها مي‌جنگند.

آزمايش سرولوژي ممكن است آنتي بادي‌هاي مثبت را شناسايي كند، اما در مورد ويروس ديستمپر، جستجو براي آنتي بادي ها راه گشا نيست. در سگ‌هاي جوان ،حضور آنتي بادي ، مي تواند به اين معني باشد كه سگ شما واكسينه شده است و در مقابل عفونت مقاوم شده است و يا در واقع سگ شما عفونت فعال دارد.

در سگ‌هاي مسن‌تر كه دچار آنسفاليت ناشي از ويروس ديستمپر مي‌شوند ،آنتي‌بادي توليد نمي‌شود.

آزمايش‌هاي تشخيصي

ويروس ديستمپر همچنين با آزمايش‌هاي بيوشيميايي و بررسي ادرار تشخيص داده مي‌شود.در اين حالت آزمايش تعداد كمتري از لنفوسيت‌ها (گلبول‌هاي سفيد خون كه در سيستم‌هاي ايمني بدن در مراحل اوليه بيماري  را نشان مي‌دهد) را نشان مي‌دهد.

آنتي ژن‌هاي ويروسي ممكن است در رسوب ادرار و يا واژينال شناسايي شوند. پوست مو‌ دار، مخاطي بيني و اپيتليوم پهنه پا نيز ممكن است براي آنتي بادي ها آزمايش شوند.

راديوگرافي تنها مي تواند براي تعيين اينكه آيا يك حيوان آلوده به ذات الريه است يا خير مورد استفاده قرار مي گيرد .اسكن هاي كامپيوتري (CT) و تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (MRI) براي بررسي هرگونه ضايعاتي كه ممكن است توسعه يافته باشد، مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

آزمايش مايع اطراف ستون مغز و ستون فقرات (مايع مغزي نخاعي يا CSF) مي تواند ويروس را تشخيص دهد. اما آزمايش CSF علاوه بر هزينه بالا تا حدودي خطرناك است.

يكي ديگر از انواع آزمايش‌هاي خون مي‌تواند براي تشخيص ويروس آنتي بادي‌هاي فلورسنت را با خون مخلوط كند تا ببينند كه آيا آن‌ها به ويروس ديستمپر مي‌پيوندند يا نه. اگر اين اتفاق بيفتد، خون گرم خواهد شد. حتي زماني كه سگ ها نشانه هاي بي حالي را دارند، اين آزمايش هميشه مثبت نيست زيرا ويروس ممكن است درون سلول ها پنهان شود و در خون موجود نباشد.

درمان ديستمپر

به محض اين كه علائم ويروس ديستمپر شروع شدند مراجعه به دامپزشك براي آزمايش و تشخيص مناسب ضروري است.

هيچ درماني براي بيماري ويروس ديستمپر وجود ندارد. ازآنجا كه ديستمپر يك ويروس است، آنتي بيوتيك‌ها بر آن بي اثر هستند. آنتي بيوتيك‌ها به پيشگيري و يا درمان هرگونه عفونت ثانويه (مانند ذات الريه كه شايع است) كمك مي كنند اما نمي توانند طول مدت ابتلا به ويروس ديستمپر را از بين ببرند يا كوتاه كنند.

اكثر سگ‌ها به مايعات IV نياز دارند زيرا آن‌ها غذا نمي‌خورند و ممكن است اسهال داشته باشند. به سگ‌هايي كه تشنج دارند داروهاي ضد تشنج مانند ديازپام يا فنوباربيتال يا پتاسيم برميد داده مي شود. همچنين مايعات IV ممكن است براي جلوگيري از كم آبي و آنتي بيوتيك‌ها نيز براي كمك به تقويت سيستم ايمني بدن تجويز شوند.

استروئيدها به طور معمول در اين مورد  استفاده نمي‌شود، زيرا آن‌ها احتمال عفونت ثانويه را افزايش مي‌دهند. اما هنگامي كه سگ شما داراي تشنج‌هاي شديد است، گاهي اوقات استفاده از استروئيدها ضروري است. دارويي ضد ويروس ديستمپر وجود ندارد.

در صورت بروز هرگونه علائم و مشاهده علامت هاي اين بيماري ويروسي كشنده سريعا بايد به دامپزشك مراجعه كنيد. بيمارستان دامپزشكي اكسيژن به صورت شبانه‌روزي آماده ارائه خدمات به شما مي‌باشد. براي اطلاع از زمان‌هاي مراجعه، مي‌توانيد با ما در تماس باشيد.